Metalen allergie
Detecteren van metalen hypersensitiviteit
Wat is een metalen allergie?
Een hypersensitiviteit voor metalen is een aandoening van het immuunsysteem die 10 tot 15% van de bevolking treft. Bij een hypersensitiviteit voor metalen wordt blootstelling aan bepaalde metalen gevolgd door een celgemedieerde immuunreactie. Dit wordt ook wel een type IV-allergie genoemd.
Een type IV-allergie wordt ook wel een vertraagde allergie genoemd waarbij symptomen pas later optreden. Een type IV-allergie wordt gemedieerd door T-lymfocyten, ook wel T-cellen genoemd (witte bloedcellen), die eerder in contact zijn geweest met een bepaald antigeen. Deze cellen worden dan geactiveerd waarbij de cellen vergroten (lymfoblast transformatie) en beginnen te delen. Deze nieuw gevormde effector T-cellen, samen met hun afgescheiden cytokinen, zorgen voor een ontstekingsreactie.
De ontstekingsreactie die ontstaat bij een hypersensitiviteit voor metalen kan een van de oorzaken zijn van de slechte gezondheid van patiënten. Een type IV-metaalallergie wordt vaak over het hoofd gezien als oorzaak van veel van de huidige chronische ziekten.
Het klassieke symptoom van metaalovergevoeligheid is allergische contactdermatitis. Dit is een acute ontsteking van de huid zoals deze te zien is bij een contactallergie. Naast lokale symptomen kan chronische blootstelling aan metalen bij hypersensitieve mensen een tal van andere symptomen veroorzaken die verband houden met een overactief immuunsysteem. Patiënten met een metalen hypersensitiviteit melden symptomen als ontstekingen, gewrichts- en spierpijn, cognitieve stoornissen (brain fog), depressie en hoofdpijn. Metalen hypersensitiviteit is in verband gebracht met de etiologie van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), multiple sclerose (MS), fibromyalgie en meervoudige chemische gevoeligheid (MCS).
De meest voorkomende allergene metalen zijn nikkel, goud, palladium, cadmium, diverse kwikverbindingen, kobalt en chroom.
Met onze unieke MELISA metalen analyse kunt u uw cliënten laten testen op een metalen hypersensitiviteit als oorzaak van de chronische klachten.
Oorzaken van metalen hypersensitiviteit
Tandheelkundige restauraties
Voor de ontwikkeling van vullingen, kronen, wortelvullingen en implantaten worden diverse materialen gebruikt. Hieronder staan de metalen die gewoonlijk in tandheelkundige restauraties voorkomen.
- Amalgaam/zilvervullingen: koper, kwik, nikkel, zilver, tin
- Niet-edele kronen: beryllium, kobalt, chroom, mangaan, molybdeen, nikkel, wolfraam
- Edele kronen: gallium, goud, indium, iridium, palladium, platina, ruthenium, zilver
- Titanium implantaten: aluminium, titanium, vanadium, nikkel (sporen)
Orthopedische en lichaamsimplantaten
Diverse metaalmeningen worden gebruikt voor de ontwikkeling van heup- en knieprothesen, ruggengraatimplantaten, platen, schroeven, nagels, pennen, klemmen etc. Hieronder staan veelgebruikte metaalmengingen en hun typische samenstelling. Informatie over het exacte type implantaat dat tijdens de operatie is gebruikt, moet worden opgenomen in het medisch dossier van de patiënt.
- Roestvrijstraal: chroom, mangaan, molybdeen, nikkel, wolfraam
- Kobalt-chroomlegeringen: kobalt, chroom, mangaan, molybdeen, nikkel, wolfraam
- Titaan (Ti-6Al-4V): aluminium, titaan, vanadium, nikkel (sporen)
- Nitinol: nikkel, titanium
- Oxinium: niobium, zirkonium (geoxideerd), chroom (sporen), tin (sporen)
Voeding
Voedsel uit besmette gebieden kan meer metalen bevatten dan andere, of het nu gaat om vis, vlees, groenten of fruit.
- Vis kan grote hoeveelheden methylkwik bevatten dat zich ophoopt in de voedselketen waardoor grote roofvissen meer kwik bevatten dan kleinere vissen.
- Zeevruchten kunnen kwik, cadmium en arsenicum bevatten.
- Groenten uit vervuilde gebieden kunnen cadmium, palladium en lood bevatten.
- Voedsel in blik kan tin en aluminium bevatten.
- Wijn kan molybdeen, nikkel en lood bevatten.
- Nikkel komt voor in bananen, cacao, havermout, groene groenten en diverse andere voedingsmiddelen.
Medicijnen
Antacida bevatten aluminium en diverse pillen kunnen titaniumdioxide (E171) of andere metaaloxiden in de coating hebben dat wordt gebruikt om het uiterlijk aan te passen. Antiseptische middelen kunnen in sommige landen nog kwik bevatten en barium komt voor in röntgenvloeistoffen. Vaccins kunnen thimerosal (een conserveringsmiddel op basis van kwik) en aluminium bevatten.
Roken
Zowel actief als passief roken bevat kwik, nikkel, cadmium en mangaan.
Piercings en sieraden
Sieraden kunnen veel verschillende soorten metalen bevatten. Zo bevatten sieraden met name nikkel, dat vaak huiduitslag veroorzaakt bij gevoelige patiënten. Ook lood kan aanwezig zijn in bepaalde sieraden.
In duurdere sieraden wordt geel goud gemaakt door zuiver goud te mengen met koper en zink, Roségoud bevat koper en wit goud en is een legering van goud en sommige witte metalen zoals zilver en palladium. Andere in sieraden gebruikte metalen zijn platina, rhodium, wolfraam en titanium. Titanium wordt vaak gebruikt voor piercings.
Cosmetica
Titaandioxide wordt veel gebruikt in cosmetica, met name in veel producten zoals oogschaduw, blush, nagellak, lotion, lippenstift, poeder en zonnebrandcrème. Metaalpigmenten worden gebruikt om kleur te geven aan een cosmeticaproduct en dient als conserveringsmiddel. De volgende metalen kunnen voorkomen in cosmetische producten: lood, kwik, chroom, aluminium, arseen, beryllium, nikkel, en cadmium.
Beroepsmatige blootstelling
Bouwvakkers, mijnwerkers, elektriciens, werknemers in de rubber/hout/papier/textielindustrie, tandartsen, kappers en schilders zijn enkele beroepen die bij hun werk meer aan metalen worden blootgesteld dan anderen.
Blootstelling in woningen
Wonen in de buurt van een snelweg, luchthaven, crematorium, fabriek of bijvoorbeeld in hetzelfde gebouw als een tandartskliniek kan leiden tot een verhoogde blootstelling aan metalen als palladium, cadmium, lood en kwik.

MELISA - dé metalen analyse
Mensen met een hypersensitiviteit voor metalen kunnen meerdere symptomen ervaren die gepaard gaan met een over-geactiveerd immuunsysteem zoals chronische vermoeidheid, gewrichtspijn, spierpijn, depressie, hoofdpijn, fibromyalgie en huiduitslag. MELISA is een wetenschappelijk bewezen en klinisch gevalideerde bloed test die een type-IV allergie tegen metalen kan detecteren. De methode identificeert welke metaalsoorten getolereerd kunnen worden door het immuunsysteem, en welke tot een immuunreactie leiden.
Allergie versus toxiciteit
MELISA meet of het immuunsysteem reageert op specifieke metalen. Belangrijk is dat de test niet de niveaus van metalen in het lichaam meet. Andere testen, zoals haaranalyse, kwantificeren uitgescheiden of actuele niveaus van kwik of andere metalen, maar deze blijken meestal onder de officiële “veilige grens” te liggen. Voor overgevoelige personen kan er geen “veilig” niveau zijn; zelfs sporen kunnen symptomen veroorzaken als het immuunsysteem reageert. Deze reactie zal aanhouden tenzij de bron van blootstelling wordt verwijderd.
Metaalallergie en orthopedie
Een metaalallergie is een goed gedocumenteerde factor bij het falen van implantaten. De noodzaak van allergietesten bij gevoelige patiënten wordt zowel door de fabrikanten van implantaten als door chirurgen erkend. De prevalentie van een metaal hypersensitiviteit bij patiënten met implantaten is aanzienlijk hoger dan bij de algemene bevolking.
MELISA is bijzonder nuttig bij de diagnose van titaniumallergie
In een studie uit 2006 werden 56 symptomatische patiënten die via tandheelkundige implantaten aan titanium waren blootgesteld, getest met MELISA. Van de 56 geteste patiënten waren er 21 (37,5%) positief voor titanium. Daarentegen waren alle patiënten patch test negatief voor titanium. Na het verwijderen van titanium implantaten vertoonden overgevoelige patiënten een opmerkelijke klinische verbetering. Het is belangrijk te bedenken dat zelfs in commercieel zuiver titanium sporen van andere metalen zoals nikkel en aluminium worden aangetroffen als gevolg van het productieproces. Recente studies hebben aangetoond dat allergie voor de bestanddelen van botcement een oorzakelijke factor kan zijn bij gewrichtsfalen. Met MELISA kan worden getest op bepaalde bestanddelen van botcement om vast te stellen of iemand overgevoelig is.
Bijkomende toepassingen
- Ziekte van Lyme: MELISA-tests zijn klinisch gevalideerd voor de diagnose van de ziekte van Lyme (13). MELISA-tests zijn een bijzonder nuttig hulpmiddel bij de diagnose van Lyme in serologisch en klinisch onduidelijke gevallen.
- Gluten: Een extra toepassing van MELISA is het bevorderen van de diagnose van niet-coeliakie glutengevoeligheid.
Hoe de MELISA-test werkt
MELISA test de witte bloedcellen van de patiënt tegen een panel van vermoedelijke metaal allergenen. De reactie wordt op twee verschillende manieren gemeten:
- De opname van radio-isotopen door delende lymfocyten
- Microscopische evaluatie.
Het testrapport toont de sterkte van de reactie als stimuleringsindex en geeft een lijst van de meest voorkomende bronnen van blootstelling.
Werkwijze in 5 stappen
Consult behandelaar en cliënt
Is het aannemelijk dat uw cliënt klachten heeft door blootstelling aan metalen?
1Bloedafname en verzending
Intraveneus bloed wordt afgenomen en via de medische post verstuurd naar het laboratorium
2Verzending van testresultaten en voedingsrichtlijnen
U ontvangt binnenkort de testresultaten en een uitgebreid en gepersonaliseerd adviesrapport voor uw cliënt.
4MELISA in uw gezondheidspraktijk
Wilt u uw cliënten ook snel duidelijkheid geven over de onderzoeken? Neem dan vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie of een afspraak.
Wilt u een voorbeeldrapport ontvangen of testmateriaal bestellen? Vraag deze direct aan via onze administratie.
Actueel
Wereld Hepatitis Dag: samen op weg naar een wereld zonder hepatitis
Op 28 juli vieren we Wereld Hepatitis Dag, een belangrijke gelegenheid om het bewustzijn te vergroten over deze ernstige en vaak onderschatte ziekte. Wereldwijd treft...
Lees meerNederlanders voelen zich minder gezond
In 2022 gaf ruim 70% van de Nederlanders aan dat hun gezondheid goed of zeer goed was. Dit is een forse daling ten opzichte van...
Lees meerWebinar ”De invloed van voeding op het bewegingsapparaat”
Wij zijn verheugd u uit te nodigen voor een informatieve webinar met een onderwerp dat van cruciaal belang is voor uw dagelijkse praktijk: “De invloed...
Lees meerWereld Hepatitis Dag: samen op weg naar een wereld zonder hepatitis
Op 28 juli vieren we Wereld Hepatitis Dag, een belangrijke gelegenheid om het bewustzijn te vergroten over deze ernstige en vaak onderschatte ziekte. Wereldwijd treft...
Lees meerNederlanders voelen zich minder gezond
In 2022 gaf ruim 70% van de Nederlanders aan dat hun gezondheid goed of zeer goed was. Dit is een forse daling ten opzichte van...
Lees meer