Volgens gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft Nederland in de afgelopen jaren een alarmerende toename gezien van gonorroe-infecties. In 2023 rapporteerde het RIVM een stijging van maar liefst 31% ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze trend van toenemende incidentie van gonorroe heeft zich voortgezet in 2024, met een verdere stijging. Deze cijfers wijzen op een verontrustende epidemiologische ontwikkeling die de volksgezondheid onder druk zet.
Stijging in de afgelopen jaren
Een Gonorroe infectie werd in 2023 ruim 13.853 keer gediagnosticeerd in Nederland. In 2022 waren dit er 10.600. Deze cijfers laten een stijging zien van bijna 31 procent in het afgelopen jaar. Wanneer het jaar 2022 vergeleken wordt met de cijfers in 2020 is er zelfs sprake van een stijging van 77 procent.
Wanneer er gekeken wordt naar de infecties in 2023 is ongeveer 50 procent afkomstig van mannen die seks hebben met mannen. Dit is ruim 20 procent meer dan in 2022. Echter is de grootste stijging te zien bij de vrouwen en heteroseksuele mannen onder de 25 jaar, namelijk 78 en 51 procent.
Verschillende factoren dragen bij aan de toenemende prevalentie van gonorroe in Nederland. Ten eerste heeft de opkomst van antibioticaresistente stammen van Neisseria gonorrhoeae de behandeling van infecties bemoeilijkt. Dit fenomeen, gekoppeld aan overmatig en onjuist gebruik van antibiotica, heeft bijgedragen aan de verspreiding van resistente bacteriën, waardoor traditionele behandelingsopties minder effectief worden.
Daarnaast speelt veranderend seksueel gedrag een rol in de verspreiding van gonorroe. Een toename van onbeschermde seksuele contacten, met name onder jongeren (<25 jaar) en mannen die seks hebben met mannen (MSM), vergroot het risico op infectie en verspreiding van de bacterie. Sociale en culturele factoren, zoals verminderde bewustwording van SOA’s en stigma’s rond seksuele gezondheid, kunnen ook bijdragen aan een verminderde naleving van preventieve maatregelen en screeningpraktijken.
Om de opkomst van gonorroe in Nederland aan te pakken, zijn uitgebreide preventie- en behandelingsstrategieën noodzakelijk. Dit omvat educatieve programma’s gericht op seksuele voorlichting en bewustwording, evenals toegang tot laagdrempelige en vertrouwelijke screeningsdiensten voor SOA’s. Daarnaast is er dringend behoefte aan onderzoek en ontwikkeling van nieuwe antibiotica en alternatieve behandelingsbenaderingen om de opkomst van resistente bacteriestammen tegen te gaan.
Het bevorderen van veilig seksueel gedrag, waaronder consistent gebruik van condooms en het vermijden van risicovol seksueel gedrag, blijft van vitaal belang in de strijd tegen gonorroe. Daarnaast is het essentieel om de toegang tot seksuele gezondheidsdiensten te verbeteren en te destigmatiseren, zodat mensen zonder angst of schaamte hulp kunnen zoeken en zich kunnen laten testen.
